GELENBEVİ İSMAİL

1730 yılında Manisa ilimiz’in Kırkağaç ilçesi Gelenbe bucağında doğdu. İlk öğrenimini müderris olan babasının yardımıyla yaptı. Daha sonra İstanbul’a gelerek zamanın ünlü bilgini olan Mehmet Emin Efendi den ders aldı. 1763 yılında müderris olma hakkı tanındı ise’de hocasından ders almayı sürdürdü. Bilim alanındaki çalışmalarının önemi, yapıtlarıyla kanıtlanan İsmail Gelenbevî; özellikle matematikte güçlü bilgisiyle tanınır. Cebir, Geometri, mantık, felsefe konularında 30’dan fazla kitap yazmıştır. Logaritmanın bulunuşuyla kullanılışını Türklere tanıtan ilk bilim adamımızdır. Kağıthane’de Sultan III. Selim’in hazır bulunduğu bir top atışları talimi sırasında hedefler gerektiği gibi isabet edilemiyordu. İsmail Gelenbevî toplardaki açı yanılmalarını matematik yöntemleriyle çözdü ve onun bu başarısı Osmanlı Sultanı III. Selim’in takdirleriyle karşılandı. Yaşadığı dönemde İstanbul’a gelen bir Fransız bilgini Babı Âli’ye gelerek bir logaritma çizelgesi sunar ve belirtildiğine göre Osmanlılar arasında bunu bilen bir kimsenin olmadığını üstü kapalı olarak anlatmaya çalışır. Bunun üzerine Babı Âli'’dekiler Fransız bilginini İsmail Gelenbevî’ye yollarlar. Fransız bilgini Gelenbevî’ye bu konudaki bilgisini sorar. Bunu cevaplamasını ister. Gelenbevî az zaman ister ve Fransız bilgini tekrar geldiğinde kendisine logaritma çizelgesiyle ilgili olarak hazırladığı küçük bir kitap verir. İki bölümden oluşan bu kitabise birinci bölümünde logaritma çizelgesini bulundurmakta ikinci bölümündeise logaritmanın kullanılışı anlatılmaktadır. Bu durum karşısında Fransız bilgini hayrete düşer ve İsmail Gelenbevî’ yi kutlar ve ona büyük saygı duyar. Gelenbevî hayatının son zamanlarında bahriye (denizcilik) okulunda matematik dersleri verdi. Hatta Bursa ilimiz’in Yenişheir ilçesine bağlı Fener’de kadılık yaptı. Bir yıl ancak yürütebildiği bu görevi esnasında amansız yakalandığı bir hastalık sonucu 1791 yılında Fener’de hayata gözlerini yumdu.